ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΡΥΛΟΣ
Η απονομή της δικαιοσύνης από τους θεσμοθετημένους φορείς της, δικαστές και δικηγόρους, είναι ένα από τα ύψιστα αγαθά της Δημοκρατίας. Είναι πράγματι θρύλος η ιστορία που συνδέει την Αμαλιάδα με το Πρωτοδικείο της, διότι η πραγματοποίηση αυτού του μέγιστου για τον τόπο μας ονείρου προσεγγίζει τα όρια του θρύλου, αν αναλογισθεί κανείς αφενός τις συνεχείς πολυετείς προσπάθειες όλων των παραγόντων της Αμαλιάδας, αφετέρου δε τα εμπόδια που συνεχώς παρεμβάλλονταν εκ μέρους των αντιπάλων της πόλης για τη ματαίωση αυτού του ονείρου.
Η Αμαλιάδα από τα μέσα του 19ου αιώνα ήταν έδρα Ειρηνοδικείου, στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα εμπλουτίστηκε με το Πταισματοδικείο και στα 1943, το όνειρο έγινε πραγματικότητα και μάλιστα στη δύσκολη εποχή της Γερμανοϊταλικής Κατοχής ήρθε η ώρα του Πρωτοδικείου. Από το 1933 έως το 1942 για εννέα χρόνια οι πρόγονοί μας αγωνίστηκαν για να φέρουν σε πέρας ένα θέμα για το οποίο πίστεψαν ότι θα είναι καλό για την πόλη τους. Μάζευαν ό,τι στοιχείο νόμιζαν ότι θα βοηθούσε στο σκοπό τους, το έστελναν στην Αθήνα, όπου εκεί μία άλλη ομάδα με πρωταγωνιστή των Νικόλαο Παπαδόπουλο που τα προωθούσε για τη λύση τους.
"Δια τους μεταγενέστερους: Την 19η Απριλίου 1943 ημέραν Δευτέρα και ώρα 17ην αφιχθέντων δι' αυτοκινήτου εκ Πύργου των Πρωτοδικών Ζέρβα και Χρυσανθάκη και του Εισαγγελέως Γκουλούση εξ Αθηνών δια του Ωτομοτρίς, εγένετο η πρώτη συνεδρίασις του Πρωτοδικείου (νεοϊδρυθέντος) Αμαλιάδος. Προτάσσει του Εισαγγελέως καθωρίσθησαν αι δικάσιμοι ημέραι Ποινικαί, Πολιτικαί κ.λπ. και αι ημέραι δια τας ενώπιον του Προέδρου.
Μετά συνεζητήθηκαν δύο αιτήσεις. Η μία ενώπιον του Προέδρου, του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Γερακίου δια την παράτασιν προθεσμίας εξετάσεως μαρτύρων επί τινος υποθέσεως και η δευτέρα του Γεωργίου Σκάγια περί αναβολής εξώσεώς του μέχρι εκδικάσεως της εφέσεώς του, κατόπιν προσωρινών μέτρων γενομένων υπό του Χαρ. Ροκανά. Πληρεξούσιος του κ. Ροκανά ο δικηγόρος Θεόδωρος Σιμιτζής και του αντιδίκου οι κύριοι Γ. Παπατσώρης και Βασιλ. Φιλοσοφόπουλος. Ο Πρόεδρος επεφυλάχθη", γράφει ο Γεώργιος Κ. Θεοφιλόπουλος- Θεοφίλης, Ταγματάρχης σε Πολεμική Διαθεσιμότητα.
Με την ίδρυση του Πρωτοδικείου Αμαλιάδας οι δικηγόροι της πόλης και της περιφέρειας ήταν ελεύθεροι πλέον να εγκαταλείψουν τον Δικηγορικό Σύλλογο Ηλείας (Πύργου) και να ιδρύσουν δικό τους. Πρώτος Πρόεδρος διορίστηκε ο Βασίλειος Φιλοσοφόπουλος και Γραμματέας ο Ανδρέας Δανίκας. Στην πρώτη Γενική Συνέλευση που έγινε στις 20-10-1943 σε πανηγυρικό κλίμα, το σώμα εκδήλωσε την ευγνωμοσύνη του προς τους ευεργέτες της πόλης Νικόλαο Παπαδόπουλο και τον υπουργό Οικονομικών Σωτήριο Γκοτζαμάνη με την ανάρτηση των φωτογραφιών τους στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου.